खगोलीय चिन्ह

विकिपीडिया केरौ बारे मँ
ग्रह आरू खगोलीय पिंड के खगोलीय चिन्ह

खगोलीय चिन्ह या खगोलीय प्रतीक अमूर्त चित्रात्मक प्रतीक छेकै जेकरऽ उपयोग यूरोपीय खगोल विज्ञान म॑ खगोलीय वस्तु, सैद्धांतिक निर्माण आरू अवलोकनात्मक घटना के प्रतिनिधित्व करै लेली करलऽ जाय छेलै। ई प्रतीकऽ के प्रारंभिक रूप प्राचीन काल के अंतिम दौर के यूनानी पपीरस ग्रंथऽ मँ मिलै छै। बीजान्टिन कोडिस जेकरा म॑ बहुत सारा यूनानी पपीरस ग्रंथ सुरक्षित छेलै, वू जारी रहलै आरू खगोलीय प्रतीकऽ के सूची के विस्तार करलकै ।[2][3] 18वीं स॑ 21वीं सदी म॑ खोजलऽ गेलऽ बहुत सारा ग्रह आरू छोटऽ-छोटऽ ग्रहऽ के प्रतिनिधित्व करै लेली नया प्रतीक के आविष्कार करलऽ गेलऽ छै। ई प्रतीकऽ के प्रयोग कहियो पेशेवर खगोलशास्त्री, शौकिया खगोलशास्त्री, कीमियागर, आरू ज्योतिषी द्वारा आमतौर पर करलऽ जाय छेलै ]। जहाँ अखनी भी एकरऽ प्रयोग पंचांग आरू ज्योतिषीय प्रकाशनऽ म॑ आम तौर प॑ करलऽ जाय छै, वहीं खगोल विज्ञान प॑ प्रकाशित शोध आरू ग्रंथऽ म॑ एकरऽ उपस्थिति अपेक्षाकृत कम होय छै, कुछु अपवाद के साथ जेना कि सूर्य आरू पृथ्वी के चिन्ह खगोलीय स्थिरांक म॑ प्रकट होय छै, आरू कुछ राशि, संक्रांति आरु विषुव के प्रतिनिधित्व करै लेली प्रयोग करलऽ जाय छै ।


सूर्य आरू चन्द्रमा केरौ चिह्न सिनी[संपादन | स्रोत सम्पादित करौ]

सूर्य

नाम चिह्न यूनिकोड यूनिकोड प्रदर्शन प्रतिनिधि चिह्न
सूर्य Sol #x2609;
#9737;
सूर्य
Sol #x1f71a;
#128794;
🜚 सूर्य केरौ एगो किरण
Sun with face[१][२] #x1f31e;
#127774;
🌞 सूर्य मुख

चन्द्रमा

नाम चिह्न यूनिकोड यूनिकोड प्रदर्शन प्रतिनिधि चिह्न
प्रथम-चतुर्थांस चन्द्र First quarter moon[३] #x263d;
#9789;
इंजोरिया चाँद
First quarter moon with face[१][४][५] #x1f31b;
#127771;
🌛
पूर्णिमा केरौ चन्द्र Full Moon #x1f315;
#127765;
🌕
Full Moon with face[१][४][५] #x1f31d;
#127773;
🌝
अंतिम-चतुर्थांस चन्द्र Last quarter Moon[३] #x263e;
#9790;
अन्हरिया चाँद
Last quarter Moon with face[१][४][५] #x1f31c;
#127772;
🌜
नव चन्द्र New Moon[३] #x1f311;
#127761;
🌑
New Moon with face[१][४][५] #x1f31a;
#127770;
🌚


चन्द्रमा केरौ विस्तृत चिह्न सिनी[संपादन | स्रोत सम्पादित करौ]

चन्द्रमा एवं चन्द्र चरण
दिग्दर्शन चिन्हl यूनीकोड
code point
यूनीकोड
नाँव
टिप्पणी
चंद्रमा Crescent moon
U+263D
(dec 9789)
☽︎ एक वर्धमान (वैक्सिंग) चंद्रमा
(जेना उत्तरी गोलार्ध सँ देखलौ जाय छै)
Decrescent Moon
U+263E
(dec 9790)
एक क्षीण चन्द्रमा
(जेना उत्तरी गोलार्ध सँ देखलौ जाय छै)
अमावस्या New Moon
U+1F311
(dec 127761)
🌑︎ कृष्ण चन्द्र
New Moon with face
U+1F31A
(dec 127770)
🌚︎
वर्धमान अर्धचंद्र U+1F312
(dec 127762)
🌒︎ वर्धमान चंद्रमा (उत्तरी गोलार्द्ध)
प्रथम-तिमाही (वर्धमान) चंद्रमा First-quarter moon U+1F313
(dec 127763)
🌓︎ महीने मँ एक सप्ताह, आधौ देखाय दै बला भाग प्रकाशित
First-quarter moon with face
or Crescent/quarter moon with face
U+1F31B
(dec 127771)
🌛︎︎
वैक्सिंग गिबयस U+1F314
(dec 127764)
🌔︎ उत्तरी गोलार्द्ध
पूर्णिमा Full Moon
U+1F315
(dec 127765)
🌕︎ पूर्णिमा
Full Moon with face
U+1F31D
(dec 127773)
🌝︎︎
वैनिंग गिबस U+1F316
(dec 127766)
🌖︎ (उत्तरी गोलार्द्ध)
अंतिम-तिमाही (अन्हरिया) चंद्रमा Last-quarter moon U+1F317
(dec 127767)
🌗︎ महीने केरौ अंतिम सप्ताह मँ, देखे दै बला चेहरा क दोसरौ आधौ भाग प्रकाशित होलौ
Last-quarter moon with face
or Decrescent/quarter Moon with faceDark decrescent/quarter Moon with face
U+1F31C
(dec 127772)
🌜︎︎
नवचंद्र रौ घटाव U+1F318
(dec 127768)
🌘︎ अवरोही चंद्रमा (उत्तरी गोलार्ध)

स्रोत[संपादन | स्रोत सम्पादित करौ]

  1. १.० १.१ १.२ १.३ १.४ लुआ त्रुटि मोड्यूल:Citation/CS1/Utilities में पंक्ति 38 पर: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil)।
  2. लुआ त्रुटि मोड्यूल:Citation/CS1/Utilities में पंक्ति 38 पर: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil)।
  3. ३.० ३.१ ३.२ लुआ त्रुटि मोड्यूल:Citation/CS1/Utilities में पंक्ति 38 पर: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil)।
  4. ४.० ४.१ ४.२ ४.३ लुआ त्रुटि मोड्यूल:Citation/CS1/Utilities में पंक्ति 38 पर: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil)।
  5. ५.० ५.१ ५.२ ५.३ लुआ त्रुटि मोड्यूल:Citation/CS1/Utilities में पंक्ति 38 पर: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil)।