नूतनप्राग्जीवी महाकल्प
नूतनप्राग्जीवी महाकल्प या नियोप्रोटेरोजोइक या नियोप्रोटेरोजोइक युग १ अरब सँ ५३.८८ करोड़ वर्ष पहिने के भूवैज्ञानिक समय केरौ इकाई छेलै। ई प्रीकैम्ब्रियन सुपरियन आरो प्रोटेरोजोइक ईओन केरौ अंतिम युग छेलै; एकरा टोनियन, क्रायोजेनियन, आरू एडियाकरन काल मँ उपविभाजित करलऽ गेलऽ छै। एकरा स॑ पहल॑ मेसोप्रोटेरोजोइक युग आरू ओकरऽ बाद फैनेरोजोइक ईओन केरऽ पैलियोजोइक युग छै। भूवैज्ञानिक रिकॉर्ड मँ ज्ञात सबसँ गंभीर हिमनद क्रायोजेनियन केरौ दौरान होलौ छेलै, जखनी हिम केरौ चादर भूमध्य रेखा तक पहुंच गेलौ होतै आरो "स्नोबॉल अर्थ" के निर्माण होलौ होतै।
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Neoproterozoic_collage.png/220px-Neoproterozoic_collage.png)
जटिल बहुकोशिकीय जीवन केरऽ सबसें प्रारंभिक जीवाश्म एडियाकरन काल में मिलै छै। ई जीव सब एडियाकरन बायोटा के निर्माण करै छै, जेकरा म॑ जीवाश्म रिकॉर्ड म॑ सबस॑ पुरानऽ निश्चित जानवर भी शामिल छै। रिनो आरू सहकर्मी सिनी के अनुसार पैन-अफ्रीकी ओरोजेनी आरू ग्रेनविले ओरोजेनी म॑ बनलऽ महाद्वीपीय पपड़ी के योग नियोप्रोटेरोजोइक क॑ पृथ्वी केरऽ इतिहास केरऽ वू दौर बनाबै छै जेकरा म॑ सबसें जादा महाद्वीपीय पपड़ी पैदा होय गेलऽ छै।